Terug naar overzicht
Haardsteen (Incompleet)
| Inventarisnummer: | 47196 | |
|---|---|---|
| Beschrijving: | ||
| Haardsteen; deksteen met het wapen van Karel V, met een leeuw en griffioen aan weerszijden van een wapenschild; het wapenschild is volledig afgesleten en niet meer leesbaar. Aan weerszijden van het kopje van Karel V (in het midden van de driehoek) staat het jaartal (15)51 of (15)61. De productieplaats is onbekend; Een deksteen is een bepaald type haardsteen. Vanaf de 15e eeuw werden in de regio rond Luik haardstenen, min of meer vuurvaste bakstenen, gebakken, om in de huizen de kwetsbare natuurstenen muren te beschermen tegen de hitte van het haardvuur. In de eerste decennia van de 16e eeuw werd ook Antwerpen een centrum van de productie van haardstenen. De haardstenen werden vaak versierd door midden van een houten mal met houtsnijwerk. De Antwerpse stenen zijn over het algemeen beter van kwaliteit dan de Luikse, doordat de gebruikte klei fijner van structuur was. Na de val van Antwerpen in 1585 kwamen veel Vlamingen naar Nederland, waardoor de productie van haardstenen in Holland en Utrecht een vlucht nam. Hier zijn ze geproduceerd tot ca. 1625, toen de ijzeren haardplaat populair werd. Alleen in de omgeving van Luik ging men door met de productie van haardstenen tot ver in de 18e eeuw. De met haardstenen beklede muur werd aan de bovenzijde vaak afgesloten door een grote dek- of sluitsteen. Deze kon rechthoekig zijn met aan de bovenzijde een stompe driehoek als een soort fronton, of was halfcirkelvormig. Dekstenen werden vaak versierd met het wapen van de regerende vorst of stadhouder, zoals keizer Karel V, Willem van Oranje of Maurits van Nassau. Het wapen van Karel V komt vaak voor, in combinatie met de zuilen van Hercules en een banderol met de tekst Plus O(u)ltre. Karel V overleed in 1558, maar dekstenen met zijn wapen zijn nog tot omstreeks 1600 vervaardigd. De deksteen uit Maassluis lijkt op de stenen met het wapen van Karel V, met een leeuw en griffioen aan weerszijden van een wapenschild, maar het is een eenvoudigere variant. De zuilen en de banderol ontbreken hier; gewicht: 1950 gram | ||
| Periode: | Nieuwe tijd A: 1500 - 1650 nC |
|
| Datering: | 1551-1561 | |
| Voorwerp: | Haardsteen | |
| Materiaal: | Aardewerk | |
| Gaafheid: | Incompleet | |
| Afmetingen: | 19.5/21.5/4.0 | |
| Vindplaats: | Maassluis Geerkade Noorddijk ADC 2020 | |
| Gevonden door: | ADC ArcheoProjecten | |
| Bruikleen: | Beschikbaar voor bruikleen | |
