De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

Terug naar overzicht

Alkmaars sieraardewerk?

26 augustus 2019

In 1999-2000 heeft de Archeologische Werkgroep Schoonhoven een laat 16e eeuws roodbakkende sierkom met slibversiering opgegraven. Slibversiering is een techniek waarbij je op het ongebakken aardewerk plaatselijk een dunne laag klei (de engobe) van een andere kleur dan de ondergrond aanbrengt. Een centrale decoratie van een duif met een uitslaande vleugel is hiermee aangebracht, omringd met bogen, strepen en punten. Dit geeft het aardewerk een bijzondere en luxe uitstraling.

Naar alle waarschijnlijkheid komt de sierkom uit Alkmaar. Op het Schermereiland, toentertijd economisch op Alkmaar gericht, is een grote hoeveelheid vergelijkbaar aardewerk gevonden. Veel van deze stukken zijn met het wapen van de stad versierd. Hoewel dit soort aardewerk vaak werd voorzien van een jaartal, werden de stukken voor 1589 vaak niet gedateerd. Ondanks de afwezigheid van een datering op deze kom, is op basis van vergelijkend onderzoek een datering tussen 1580 en 1590 zeer aannemelijk. 

De totale verspreiding van het Noord-Hollandse slibaardewerk toont aan dat dit slibaardewerk aanzienlijk meer in trek was op het platteland dan in de steden. Of de sierkom gebruikt werd als servies, of meer als sieraardewerk, is onbekend. De kom heeft namelijk op de platte rand twee gaten. De gaten zijn geaccentueerd met slib, iets dat niet gebruikelijk is bij dit type kom. De twee gaten zouden kunnen zijn gebruikt om de kom op te hangen. De vaak uitbundige versieringsmotieven op slibaardewerk wijzen waarschijnlijk op gelegenheidskeramiek bij festiviteiten rondom bijvoorbeeld een verloving of huwelijk. Interessant is echter dat slibaardewerk nauwelijks op schilderijen zijn geschilderd en alleen bekend is uit archeologische vondsten.

Meer objectinformatie 

Bronnen:
Gessel, Han van. ‘Uitbundig versierd Aardewerk’, De Volkskrant,
8 augustus 1997 
Venhuis, Sjek. ‘Gewapend Slib’, Vormen van Vuur, 2004/1-2, pp. 103-111 
https://stedelijkmuseumalkmaar.nl/nu-te-zien/tijdelijk/symbolen-voor-het-oprapen

 

Terug naar overzicht