Voor de meeste mensen zijn pijpenkoppen één van de eerste voorwerpen die ze vinden in of op de grond - tijdens het wandelen met de hond of langs de kant van sloten - waardoor de liefde voor bodemvondsten en de archeologie aangewakkerd wordt. 

Ook in ons depot liggen veel kleipijpen. Deze objecten helpen ons onder andere bij het dateren aan de hand van grootte, materiaal of model van de pijpenkop en als er een hielmerk aanwezig is kunnen ze vaak zelfs aan de daadwerkelijke maker gekoppeld worden! 

De Archeologische Werkgroep Schoonhoven heeft in dertig jaar tijd een hele grote hoeveelheid verzameld in de omgeving van Schoonhoven en aangeleverd aan ons depot. 

Afgelopen jaar heeft Ewout Korpershoek van de PKN (Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen) onderzoek gedaan naar deze pijpenkoppen. Ewout heeft duizenden pijpenkoppen (3962 om precies te zijn) door zijn handen laten gaan en ze stuk voor stuk bekeken en indien nodig gefotografeerd. 
Zijn onderzoek heeft een leuke verrassing opgeleverd! In de 17e en 18e eeuw waren lokaal (uit Schoonhoven) gemaakte pijpenkoppen in de meerderheid. In de 18e eeuw domineerde de Goudse kleipijp al snel de markt en werd het voor de pijpenmakers uit andere steden nagenoeg onmogelijk om te concurreren. Toch is de productie in Schoonhoven doorgegaan en benaderden een deel van deze pijpen uit Schoonhoven de Goudse kleipijp in kwaliteit.

Dankzij de context van de collectie pijpen verzameld door de Archeologische Werkgroep Schoonhoven en het onderzoek van Ewout Korpershoek kunnen deze pijpen juist gedetermineerd worden en toegeschreven aan de juiste locatie. 

Het artikel is gepubliceerd in het PKN Jaarboek 2023 en kan worden verkregen via de PKN website www.tabakspijp.nl 

Inventarisatie van bodemvondsten verzameld door de Historische Vereniging Schoonhoven door Ewout Korpershoek