De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

Terug naar overzicht

Laat achttiende eeuwse propaganda

14 november 2018

Op de locatie van de Coppelstockstraat te Brielle heeft het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Gemeentewerken Rotterdam (BOOR) in 2002 een opgraving verricht. Één van de sporen die daarbij aangetroffen is, betreft een houten beerbak. De vondsten dateren voornamelijk uit de tweede helft van de achttiende eeuw met een nadruk op het laatste kwart ervan. Het vondstmateriaal bestaat uit lokaal vervaardigd roodbakkend aardewerk, geïmporteerde Nederrijnse borden, witbakkend aardewerk, creamware uit Engeland, steengoed uit het Rijnland en Nederlands tinglazuur aardewerk. Vooral een object dat valt onder de laatst genoemde categorie springt daarbij in het oog. Het is een klein formaat kop die polychroom beschilderd is in kleuren oranje, geel en blauw. De vondsten uit beerbak zijn een afspiegeling van betrekkelijk armoedige huishoudens. Dit valt te concluderen uit het feit dat bijvoorbeeld het rood- en witbakkende aardewerk in deze periode veelvuldig werd geproduceerd en dus gebruikt werd.

Achter dit Delftse kopje zit een politieke boodschap. Aan de binnenkant is namelijk het portret van Willem V, Prins van Oranje in de periode 1751-1795 geschilderd. Het kopje vormt een stille getuige van een roerige politieke periode aan het eind van de achttiende eeuw die bekend staat als de patriottentijd. Vanaf 1780 ontstond er in het verarmde Nederland een revolutionaire beweging van verlichte burgers die zich patriotten noemden. Tegenover hen stonden de Oranje-gezinden, die Willem V van Oranje-Nassau als de ware beschermheer van de Republiek zagen. Op keramiek ontstond hierdoor propaganda om de politieke voorkeur te uitten. In de loop van de achttiende eeuw werd het gezamenlijk drinken van koffie en thee een belangrijk sociaal aspect onder alle lagen van de bevolking en dus een prachtige aangelegenheid door middel van keramiek de politieke voorkeur te uitten.

Het is opmerkelijk dat deze kop uit de beerbak de enige getuigenis vormt van mogelijk Oranje gezinde bewoners. Er zijn verder geen aanwijzingen of de toenmalige bewoners overtuigende orangisten waren. Desalniettemin geeft deze vondst een indruk in het leven van deze toch wel roerige politieke tijd.

Inventarisnummer 24319

Terug naar overzicht