Nieuw binnen op het depot

Objectgegevens: twee eikenhouten tonnen, Nieuwe Tijd A, Nieuwe Tijd B, Katwijk 2017

Bij het nieuwbouwproject Katwijk Rijnsoever zijn drie op elkaar gestapelde tonnen gevonden in een waterput. Eén van de drie tonnen (inventarisnummer 40086) is compleet en om deze reden volledig gerestaureerd. In de tonnen heeft vermoedelijk een drank gezeten – gedacht kan worden aan bier of wijn. Welke drank kan op dit moment niet worden achterhaald.

Twee van de drie tonnen zijn letterlijk uit hetzelfde hout gesneden – ze zijn gemaakt uit één en dezelfde boom. Dendrochronologische analyse, oftewel het onderzoek naar groeiringen, heeft dit aangetoond. Deze boom is tussen 1549 en 1573  gekapt in het Baltische gebied of Oost Europa. In aanloop naar de Gouden Eeuw werd in de tweede helft van de 16^e eeuw de handel met landen rondom de Oostzee belangrijk. Naast graan voor brood en bier werd er ook hout vervoerd. Het is mogelijk dat de tonnen in Nederland zijn gemaakt en vervolgens weer, met of zonder inhoud, verscheept zijn om uiteindelijk in Katwijk te eindigen.

Op meerdere plekken op de opgraving zijn tonnen gevonden. Een andere ton (inventarisnummer 40085) is vermoedelijk samengesteld uit hout van verschillende tonnen. Dit is te zien aan de twee gedeeltelijke merktekens die zich op de duigen bevinden. Enkele duigen van deze ton komen uit de Loire vallei, een geliefde wijnstreek. Of er ook wijn in heeft gezeten blijft de vraag. De datering van dit exemplaar is ná 1663 n. Chr.

Leuk detail: de oorspronkelijke hoepels/bindingen zijn niet bewaard gebleven – de restaurator heeft een cursus gevolgd bij de laatste ambachtelijke hoepelmaker van Nederland om de tonnen weer van hoepels te voorzien!  

Inventarisnummer: 40085 & 40086