De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

De provincie Zuid-Holland beschermt haar historisch en archeologisch erfgoed.

Terug naar overzicht

Zaans meelloodje uit Zuid-Hollandse bodem

20 februari 2020

In het hart van Warmond, aan het ‘pleintje bij de pomp’, brandden in maart 2006 twee 17e-eeuwse panden af. Een daarvan was ooit nog de herberg ‘’t Wapen van Leyden’ geweest. Nadat deze na een brand compleet verwoest werd en gesloopt in 2009, maakten de restanten plaats voor nieuwbouw. Ondergronds was nog wel een en ander intact, zoals een beerkelder met resten van granen (tarwe, gerst en rogge ) en vruchten (vijg, appel en druif). Ook werd er een kwaliteitslood gevonden. De functie van een kwaliteitslood was om het artikel meer bekendheid te geven en de vastgestelde kwaliteitsnormen te tonen. Er zijn diverse typen van dit soort loden in omloop geweest, zoals verzegelloden (afsluiten en verzegelen van zaken), accijnsloden (om aan te geven dat er accijns voor een product zijn betaald) en vleesloodjes/koosjerloodjes (vlees van ritueel geslachte dieren voor de Joodse gemeenschap).

Het in Warmond gevonden loodje valt onder het type zakkenloden/meelloden en werd gebruikt voor het verzegelen van zakken meel. Het kwaliteitslood heeft een diameter van 1,3 cm en een gewicht van 5,07 gram. Aan de voorkant staat in het midden ‘No. 0’ en aan de rand ‘MEELFABRIEK DE VLYT’. Aan de achterkant staat eveneens centraal ‘No. 0’ met als randschrift ‘WESSANEN & LAAN WORMERVEER’. In het algemeen werden de loodjes voorzien van de naam van de meelfabriek, zo ook bij dit loodje. Het cijfer 0 op beide zijden geeft de kwaliteit van het meel weer en daarbij geldt, anders dan bij een schoolrapport, hoe meer nullen hoe beter (0 = goed, 00 = beter en 000 = best). Dit soort loden zijn niet zeldzaam, maar vertellen wel een stukje geschiedenis over het kwaliteitssysteem en distributie van meel in de late negentiende eeuw.

WESSANEN & LAAN, in 1765 opgericht door Adriaan Wessanen en zijn neef Dirk Laan,  zijn inmiddels uitgegroeid tot het voedingsconcern Royal Wessanen. Waar ooit was begonnen met pel- en oliemolens, moesten deze  in de 19e eeuw plaats maken voor fabrieken met stoommachines. Een van die fabrieken was meelfabriek De Vlyt in Wormerveer, die in 1861 in gebruik werd genomen. Omdat in 1913 de concernnaam werd veranderd in NV Vereenigde Fabrieken, kunnen we ons meelloodje nader dateren tussen 1861 en 1913.

Meer objectinformatie 

Terug naar overzicht